سولفات مس پنتاهیدرات که به آن کات کبود یا زاج کبود گفته می‌شود عضوی از خانواده نمک‌ها است و مجموع چند ترکیب است که در میزان آب پوشیدگی با هم متفاوت هستند. مس 2 سولفات آبدار به‌صورت سه‌آبه، پنج‌آبه و هفت‌آبه ایجاد می‌شود.
سولفات مس پنتاهیدرات چیست
رایج‌ترین شکل این ماده سولفات مس پنتاهیدرات است که به شکل بلورهای آبی روشن و یا پودر متبلور است. این ماده به‌آهستگی در مجاورت هوا شوره می‌زند. سولفات مس از طریق الکترولیز فلز مس با سولفوریک اسید غلیظ به وجود می‌آید. این ماده یکی از سولفات‌های مس بوده که از املاح فلزی اسیدسولفوریک به شمار می‌آيد. سولفات مس آبدار در آب حلال است و طی عمل تکلیس به سولفات بدون آب سفید تبدیل می‌شود. همچنین این ماده از مواد جاذب رطوبت به شمار می‌آید. سولفات مس هپتاهیدرات قبل از ذوب شدن تجزیه می‌شود و تشکیل تری اکسید گوگرد و اکسید مس می‌دهد. این ترکیب دارای هندسه مولکولی هشت وجهی است. ساختار پنتاهیدرات جامد، یک ساختار پلیمری است که در آن مس به چهار لیگاند آب وصل می‌شود.
نحوه خرید سولفات مس پنتاهیدرات
شرکت تارا طب با بیش از ده سال سابقه فعالیت در زمینه واردات و تامین مواد اولیه، مفتخر است مواد و تجهیزات مورد نیاز شما از بهترین برندهای روز دنیا را با نازلترین قیمت بازار در اختیارتان قرار دهد. شما می‌توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت و خرید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در قسمت تماس با ما اقدام بفرمایید.
سولفات مس بی‌آب چیست
مس 2 سولفات بدون آب یک ماده معدنی کمیاب و به‌صورت پودر سفیدرنگ و یا خاکستری روشن است. با حرارت دادن سولفات مس پنج آبه، سولفات مس بدون آب به دست می‌آید. اسامی قدیمی این ترکیب کات کبود، سنگ آبی، ویتریول رومی، ویتریول آبی و ویتریول مس است. سولفات مس بدون آب بیشتر به‌عنوان رطوبت‌گیر برای جذب آب از حلال‌های آلی در دسیکاتور و نیز به‌عنوان ماده مشخص‌کننده رطوبت در این ترکیبات به کار می‌رود. به طور صنعتی سولفات مس از واکنش فلز مس با اسیدسولفوریک غلیظ و گرم یا از واکنش اکسید مس با اسیدسولفوریک تشکیل می‌شود.
تاریخچه سولفات مس
این ترکیب اولین‌بار در سال 1956 برای استفاده در آمریکا به ثبت رسید. در سال 2009 در ایالات متحده توسط EPA فرایند پذیرش و ثبت سولفات مس به پایان رسید. از سال‌ها پیش این ترکیب در صنعت آبکاری و رنگرزی استفاده می‌شد و در حال حاضر نیز طیف گسترده‌ای را تحت پوشش قرار می‌دهد.
کاربردهای سولفات مس پنتاهیدرات
سولفات مس در کشاورزی به‌عنوان مکمل کود، علف‌کش، قارچ‌کش و تقویت‌کننده خاک در میوه‌هایی مانند انگور، خربزه و توت به کار می‌رود. در درمان عفونت‌های انگلی ماهی‌های آکواریومی، حذف حلزون‌ها و جلبک‌ها از آکواریوم از این ماده استفاده می‌شود، این امر در صورتی است که یون‌های مس برای ماهی‌ها سمی می‌باشد. این ماده در سنتز ترکیبات آلی، سرامیک‌سازی، رنگرزی، دباغی، باتری‌سازی، نساجی، آبکاری، آتش‌بازی، چاپ، تصفیه نفت، حفظ و نگهداری چوب و تهیه پیگمنت‌ها کاربرد دارد.
ویژگی‌های سولفات مس پنتاهیدرات
- این ماده محلول در گلیسرول و متانول و نامحلول در اتانول است.
- این ترکیب قابلیت انحلال در آب را دارد و از مواد جاذب رطوبت به‌حساب می‌آید.
- سولفات مس پنتاهیدرات در هوا به‌آهستگی شوره می‌زند.
موارد مصرف سولفات مس پنتاهیدرات
از مصارف عمده این ماده در صنایع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اغلب جهت تهیه کاتالیست‌ها برای چندین واکنش در بسیاری از صنایع به کار می‌رود.
- در فرایند خالص‌سازی گازها برای برداشتن هیدروژن سولفید و هیدروژن کلرید کاربرد دارد.
- به‌عنوان یک ماده رنگ‌دهنده برای چسب، شیشه و سرامیک استفاده می‌شود.
این ماده علاوه بر صنعت در کشاورزی نیز کاربرد دارد که به برخی از موارد اشاره می‌کنیم:
- به طور معمول به‌عنوان قارچ‌کش جهت کنترل بیماری‌های قارچی و باکتریایی محصولات، سبزی‌ها و میوه‌ها که برداشتن برگ‌ها، آفت‌ها و زخم پوست سیب کاربرد دارد.
- همچنین این ترکیب باعث تحریک در تشکیل ویتامین A می‌شود و نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به‌عنوان هورمون رسیدگی میوه‌ها ایفا می‌کند.
از کاربردهای دیگر این ماده در صنایع آرایشی و بهداشتی، آزمایشگاه، مکمل غذای دام و طیور و… است.
روش‌های تولید سولفات مس پنتاهیدرات چیست
سولفات مس پنتاهیدرات از واکنش ترکیبات مس با سولفوریک‌اسید به وجود می‌آید. استفاده از هوا، اسیدسولفوریک و مس رایج‌ترین روش تولید این ماده است.
فرایند هاریک
فرایند هاریک یک روش صنعتی در تولید سولفات مس هیدراته است. طبق این روش ذرات کوچک مس (حداکثر قطر 25 میلی‌متر) وارد برج واکنش (سطح مقطع 9/2 مترمربع) می‌شوند، تا بستری از فلز مس به ارتفاع 74/2 به دست آید. برای برج واکنش دو حالت عملیاتی متفاوت در نظر می‌گیرند. حالت اول، محلول سولفات مس غلیظ که در محیط اسیدی در حال کریستالیزه شدن است، تولید می‌شود. حالت دوم، سولفات مس در محیطی خنثی کریستالیزه یا توسط آب رقیق می‌گردد، سپس برای تولید مستقیم سولفات مس یا سایر ترکیبات مس به کار می‌رود.
میزان اکسیژنی که توسط سیستم مصرف می‌شود ارتباط مستقیمی با جرم فلز مس حل شده دارد. باید هوا با سرعت مناسبی وارد سیستم شود تا بستر ذرات مس به‌صورت سیال گردد. همواره محلول درون بستر همراه با هوا به گردش در می‌آید تا مخلوط یکنواختی به دست آید. درصورتی‌که شدت هوا کم شود، محلول داغ اسید ذرات مس را در نبود هوا اکسید می‌کند و سبب تشکیل فیلمی از سولفید مس بر روی ذرات مس می‌گردد.
این فیلم باعث می‌شود که ذرات مس در برابر اکسیداسیون‌های بعدی به‌صورت خنثی عمل کرده و از بازده کلی برج بکاهد. در یک برج با بازدهی بالا، جهت افزایش تولید، لازم است ارتفاع برج افزایش یابد. درصورتی‌که سطح ذرات مس زیاد شود، یعنی به‌جای تکه‌های مس از براده‌های مس استفاده شود، تأثیرش همانند افزایش ارتفاع برج خواهد بود.
فرایند دوبرجی
این فرایند روش صنعتی دیگری است که در آن از دو برج پر شده با ذرات مس جهت تولید سولفات مس استفاده می‌شود. یک برج از محلول اسیدسولفوریک پر شده درحالی‌که داخل برج دوم هوا و بخار تزریق شده است تا سطح ذرات مس را اکسید کرده و لایه‌ای از اکسید مس روی سطح آن به وجود آید. به طور متناوب محلول داخل برج دیگر پمپ شده تا لایه اکسید حل شود و به برج خشک که تشکیل شده از هوا و بخار است برگردانده شود. این فرایند تا رسیدن به غلظت مطلوب ادامه خواهد داشت.
روش قطره‌ای
در روش قطره‌ای محلول سولفوریک اسید از قسمت بالایی بستری که پر شده از مس، پاشیده شده و پس از جمع‌آوری در پایین برج به مخزن ذخیره برگردانده می‌شود تا مجدد عمل پاشیدن انجام گردد. از قسمت پایین برج، هوا و بخار موردنیاز به‌صورت پیوسته وارد می‌شود. این فرایند تا رسیدن به غلظت مطلوب ادامه دارد.
استخراج حلال
سولفات مس هیدراته در این روش از محلول مس آمونیاکی (قلیایی) توسط حلال استخراج می‌شود. در مرحله اول، محلول قلیایی مس در تماس با استخراج‌کننده آلی که نسبت به مس انتخاب‌گر است، قرار می‌گیرد. از رایج‌ترین آن‌ها ساختاری به شکل زیر است:
در این ساختار R1 و R2 گروه غیراشباع آلکیل و R3 اغلب هیدروژن است. مرحله بعدی مواد جامد آلی که حاوی ترکیبات مس هستند از محلول جدا شده و در تماس با سولفوریک اسید قرار می‌گیرند. سپس محلول استاندارد سولفات مس سرد می‌گردد و یا در تبخیرکننده‌ها جهت تولید کریستال‌های پنج آبه تغلیظ می‌شود.
به‌طورکلی در میان روش‌هایی که ذکر شد، فرایند هاریک نسبت به سایر روش‌ها از تجهیزات کمتر و ساده‌تری برخوردار است.
سمیت سولفات مس برای انسان
سولفات مس یک ماده تحریک‌کننده برای انسان است. راه‌هایی که به طور معمول شخص می‌تواند در معرض سمیت این ماده قرار بگیرد از طریق تماس با پوست، چشم و استنشاق ذرات معلق پودر است. تماس با چشم می‌تواند سبب التهاب پوشش پلک، زخم و کدر شدن قرنیه شود. تماس پوستی نیز امکان دارد منجر به اگزما یا خارش پوست شود. در صورت بلع این ماده به طور تصادفی می‌تواند باعث مسمومیت گردد.
طبق مطالعات انجام شده، کمترین دوز مصرف سولفات مس که اثر سمی برای انسان به همراه داشته، 11 میلی‌گرم در هر کیلوگرم است. به دلیل اثر تحریک‌کننده این ماده بر روی دستگاه گوارش سبب بروز علائم استفراغ می‌شود. درصورتی‌که سولفات مس در معده حفظ شود این علائم می‌تواند شدت یابد. بعد از بلع 12-1 گرم از این ماده علائم مسمومیت به شکل طعم فلزی در دهان، سوزش و درد قفسه سینه، حالت تهوع و استفراغ، سردرد ایجاد می‌گردد که سبب زرد شدن پوست نیز می‌شود. در صورت مسمومیت با این ماده. آسیب به کلیه، کبد یا معده نیز ممکن است مشاهده گردد.
سمیت سولفات مس برای محیط زیست
سولفات مس در آب بسیار حلال است و در نتیجه انتشار آن در محیط‌زیست بسیار آسان است. مس در خاک از مصالح معماری، وسایل نقلیه موتوری و منابع صنایع یافت می‌شود. عمدتاً این ماده در خاک سطحی وجود دارد و تمایل برقراری پیوند با مواد و ترکیبات آلی نیز دارد. هر چه میزان اسیدی خاک بیشتر باشد توانایی اتصال این ماده کمتر خواهد شد.
مقادیر بالای مس می‌تواند برای گیاهان سمی باشد زیرا منجر به مهار فتوسنتز می‌شود. مس برای زنبورهای عسل غیرسمی است ولی به طور نسبی برای پرندگان سمی معرفی شده است. طبق تحقیقات انجام شده روی چندین گونه آبزیان مشخص شده که مس برای ماهی‌ها و حیوانات آبزی بسیار سمی است. در این میان ماهی‌های قزل‌آلا حساسیت خاصی به مس دارند.
شرایط نگهداری سولفات مس پنتاهیدرات
پس از کار با سولفات مس باید دست‌های خود را دقیق و کامل بشویید. جهت حذف آلودگی بعد از کار و قبل از استفاده مجدد لباس‌های کار خود را بشویید. انبار مخصوص نگهداری این ماده باید دارای تهویه مناسب باشد. در فرایند کار با این ماده به‌گونه‌ای عمل کنید که تولید و جمع‌شدن گردوغبار آن به حداقل برسد. از تنفس، تماس با پوست و چشم اجتناب کنید. مس سولفات جامد باید در ظروف محکم و درب بسته، و همچنین در جای خشک و خنک نگهداری شود. انبار را از مواد ناسازگار و افزایش حجم رطوبت محافظت کنید. سولفات مس هپتاهیدرات گرید ازمایشگاهی در ظر‌ف‌های پلاستیکی یک کیلوگرمی به فروش می‌رسد.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت و خرید از طریق راه‌های ارتباطی موجود در قسمت تماس با ما، با مشاوین فروش شرکت به صورت مستقیم در ارتباط باشید. شرکت تارا مدرن طب تجهیز نیازهای شما را در سریعترین زمان ممکن، با نازلترین قیمت بازار فراهم می‌کند.