دترجنت مادهای تمیزکننده، سورفاکتانت و یا مخلوطی از چند سورفاکتانت با خاصیت پاککنندگی در محلول است. اغلب این مواد جزو دستهبندی آلکیل بنزن سولفوناتها هستند، خانوادهای با ترکیبات شبیه به صابون که در آب بهسختی حلال هستند. منظور از دترجنت یا پاککننده، ازبینبرنده ذرات چرک و چربی از انواع سطوح مانند پارچهها یا سطوح دیگر است.
دترجنت چیست
دترجنتها محلولهای پاککنندهای هستند که علاوه بر تمیزکردن و شستشوی سطوح از انواع آلودگیها مانند گریس، روغن، روانکنندهها، رسوبات و نمکهای سطحی، جهت انجام عملیات بعدی نیز سطح را آماده میکنند و سبب افزایش واکنشپذیری آن میشوند. این نوع شویندههای صنعتی میتوانند بدون آسیب رساندن یا ایجاد خراش مکانیکی در تجهیزات، آلودگی و مادههای ناخواسته را از تجهیزات فرایندی مانند کمپرسورها، مبدلهای حرارتی و سایر سطوح حذف کنند.
این مواد ناخواسته اغلب به شکل زنگزدگی، رسوب، خوردگی، روغن، گریس، لجن، تجمعات میکروبیولوژی و یا ترکیبی از این موارد هستند. این ماده تمیزکننده دارای خاصیت نفوذ و پخشکنندگی، خیسکننده، امولسیون و کاهشدهنده کشش سطحی است. این نوع ماده شیمیایی که خاصیت پاککنندگی بالایی دارد از نظر شیمیایی و فیزیکی متفاوت است؛ ولی خواص مشترک دارند. دترجنتهای سدیم دودسیل در مواد آبگریز مفید عمل میکنند.
دترجنتها در انواع گوناگون قلیایی، اسیدی و حلال تولید میشوند. آب به دلیل کشش سطحی بالایی که دارد بهتنهایی نمیتواند عامل پاککننده کارآمدی بهحساب آید، بنابراین با افزودن دترجنت به آب کشش سطحی آن کاهشیافته و آب میتواند به درون آلودگی نفوذ کند. در نتیجه تماس بین آلودگی سطح و آب افزایشیافته و آلودگی بهآسانی از سطح برداشته میشود.
نحوه خرید دترجنت
دترجنت با برندهای مختلف را میتوانید از مجموعه تارا طب تهیه کنید. شرکت تارا مدرن طب تجهیز با بیش از ده سال سابقه فعالیت در زمینه واردات و تامین مواد اولیه، مفتخر است مواد و تجهیزات مورد نیاز شما از بهترین برندهای روز دنیا را با نازلترین قیمت بازار در اختیارتان قرار دهد. شما میتوانید جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت و خرید از طریق راههای ارتباطی موجود در قسمت تماس با ما اقدام بفرمایید.
انواع دترجنت
دترجنتها بر اساس ساختاری شیمیایی که دارند دارای انواع مختلفی هستند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.
- آنیونی
- کاتیونی
- آمفوتریک
- غیر یونی
- اسیدی
- قلیایی
آنیونی
دترجنتهای آنیونی، مواد تمیزکننده یا سورفاکتانتهایی با بار الکتریکی منفی هستند. در این نوع دترجنت بخش آبگریز در لیپوفیلیک و بخش آبدوست نیز سولفونات است. این نوع به دو صورت یافت میشوند.
- گروه آلکیل منشعب
- گروه آلکیل خطی
البته لازم به ذکر است که این گروهها به دلیل زیست تخریبپذیر ضعیف از صنعت حذف شدهاند. بهعنوان نمونه برخی از دترجنتهای آنیونی میتوان به آمونیوم لوریل سولفات، سدیم لوریل سارکوزینات، سدیم لوریل سولفات و… اشاره کرد.
کاتیونی
دترجنتهای کاتیونی کاربرد کمتری نسبت به نوع آنیونی دارند. خواص این نوع از دترجنت ضعیفتر است و سبب تحریک چشم و پوست میشود. این نوع خاصیت ضدباکتریایی زیادی دارند و از قیمت بالایی نیز برخوردار هستند. در نوع کاتیونی، جزء آبدوست حاوی بار مثبت است. نوع کاتیونی اغلب با درصد خیلی کم در حالت دهنده مو نیز به کار میرود. کاتیونی مانند انواع آنیونی دارای یک جز آبدوست است و از ترکیبات آمونیوم 4 ظرفیتی به شمار میرود. به این نکته باید توجه داشت که ترکیب دترجنت کاتیونی و آنیونی مجاز نیست و سبب کاهش خواص هر دو میشود. در صورت ترکیب، خاصیت کفکنندگی دترجنتهای آنیونی و فعالیت ضدباکتریایی دترجنتهای کاتیونی از بین میرود.
آمفوتریک
این نوع هم خاصیت آنیونی و هم خاصیت کاتیونی دارند. بهعنوانمثال تری متیل گلایسین، الکیل آمینواسید، ایمیدازولین و… جزو این دسته هستند. این دسته برای پوست و چشم آسیبی ایجاد نمیکند و قدرت پاککنندگی و کف مطلوبی دارد. همچنین با افزایش ویسکوزیته سبب تغلیظ فرآورده میشود، با دترجنتهای آنیونی سازگار است و میتواند با آنها استفاده شود. دترجنتهای آمفوتریک در شامپو بچه و شامپوهای طبی در حدود 5 تا 7 درصد به همراه یک دترجنت آنیونی کمکی به کار میرود. در شامپوهای مخصوص موی چرب از این ترکیب استفاده نمیشود، زیرا این ترکیبات قدرت پاککنندگی کمتری نسبت به دترجنتهای آنیونی دارند.
غیر یونی
دترجنتهای غیر یونی از اهمیت زیادی برخوردار است. این نوع به دلیل قدرت کفکنندگی پایین، کاربرد کمتری در صنعت دارند. انواع دترجنت غیر یونی در مقابل محلولهای اسیدی، قلیایی و سختی آب مقاومت بالایی دارند. از مزایای غیر یونی این است که برای پوست بیضرر بوده، تحریک چشم و پوست را کاهش داده و در صورت استفاده سبب افزایش قدرت کفکنندگی دترجنتهای دیگر میشود. معمولاً این نوع میتوانند با آنیونی به کار روند. همچنین کاربرد ترکیب غیر یونی و کاتیونی، کاربرد آمفوتری و غیر یونی امکانپذیر است.
اسیدی
این نوع شوینده از اسید بهعنوان عامل اصلی پاککننده استفاده میکنند. شویندههای اسیدی میتوانند رسوباتی مانند منیزیم و کلسیم را در خود حل کنند، ولی به دلیل خوردگی نمیتوان روی برخی از سطوح مانند آهن گالوانیزه یا آلومینیوم از آن استفاده کرد. شوینده اسیدی به دو گروه تقسیم میشود.
- اسید آلی
- اسید غیرآلی
همان گونه که میدانید اسیدهای آلی از غیرآلی ضعیفتر هستند. به همین دلیل خاصیت خوردگی فلزات در آنها کمتر است. از این گروه میتوان بهعنوان خنثیکننده شوینده قلیایی نیز استفاده کرد.
قلیایی
دترجنتهای قلیایی مهمترین نوع مواد شوینده صنعتی هستند. این نوع میتواند با روغن و چربی ترکیب شود و پروتئینها را با تولید صابون حل کند. بهکارگیری روش مکانیکی میتوان پروتئین و چربی را حل کرد، اما در برخی موارد حذف مکانیکی این مواد مناسب نیست و میتواند باعث آسیب رسیدن به سطح شود. بر همین اساس بهتر است از محلولهای شیمیایی استفاده شود و پس از جداشدن چربی و روغن از سطوح بهوسیله شوینده قلیایی بدون کف این مواد بهآسانی شسته خواهند شد.
آشنایی با کاربرد کلی دترجنتها
شویندهها جهت رفع چربی، کثیفی، آلودگی و نظافت سطوح مختلف به کار میروند. میتوان از آنها در نظافت منازل. مغازهها، شستشوی پارچه و ظروف استفاده کرد. این مواد بهعنوان مواد افزودنی سوخت نیز به کار میروند. همچنین در اجزای انژکتور، کاربراتورها و سوخت موتورهای احتراق داخلی از دترجنت میتوان استفاده کرد تا از رسوبگذاری جلوگیری به عمل آید.
عامل موثر در کف کردن مواد شوینده
انواع مواد شوینده صنعتی تحتتأثیر عواملی از جمله PH خاصیت کفکنندگی متفاوتی با هم دارند، بدین صورت که در PH قلیایی عملکرد بهتری دارند. برای نمونه سورفکتانت آنیونی کف بیشتری نسبت به سورفکتانت غیر یونی دارد.
فواید استفاده از دترجنت در خمیردندان
در خمیردندان از دترجنتها بهعنوان ماده پاککننده و کفکننده استفاده میشود. این مواد با اضافهشدن به خمیردندان سبب امولسیون نمودن مواد چسبنده به دندان شده و همچنین به براق شدن دندان کمک میکند. از معروفترین ترکیبات بهکاررفته میتوان به سدیم لوریل سولفات، سدیم مونو گلیسرول، منیزیم لوریل سولفات، صابون و سولفات اشاره کرد.
عوارض استفاده از دترجنت
محصولات شیمیایی با تمام فوایدی که برای زندگی روزمره ما دارند میتوانند سبب بروز عوارض نیز باشند. بهعنوانمثال کاربرد دترجنت در شامپو امکان دارد منجر به واکنش آلرژیک نظیر خارش در پوست سر شود. در برخی موارد نیز ممکن است باعث ریزش مو شود؛ بنابراین باید مصرف این مواد در محصولات اینچنینی مصرف بادقت بیشتری همراه باشد.
اثرات دترجنت بر طبیعت و تصفیه فاضلاب
شویندهها در میان آلایندههای مختلف اثرات مخرب جدی برای اکوسیستم طبیعی دارد. بهغیراز این مواد شوینده میتوانند به تصفیهخانههای فاضلاب رفته و تأثیر بدی بر عملکرد آنها بگذارند. این مواد بخشی از زندگی روزمره بشر است و جهت اهداف مختلف مخصوصاً اهداف بهداشتی مصرف میشوند، بنابراین اجزای این مواد شوینده بهراحتی میتوانند وارد آبوخاک شوند.
مواد شوینده بر گیاهان و جانوران اثر میگذارند و همینطور بر روی اکوسیستم تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم دارند. پارامترهای کف، فرسایش و تغییر مانند دما، شوری، PH و کدورت از اهمیت زیادی برخوردار است و اثرات آنها باید مدیریت و کنترل شوند. محققان تأیید کردند که فرایندهای هوازی توانایی تخریب بیشتر مواد شوینده را دارند؛ اما به دلیل محدود بودن مسیرهای متابولیکی و سمیت آنها تخریب بیهوازی امکانپذیر نیست. بر همین اساس تولید مواد شوینده دوستدار محیط زیست، در سراسر جهان از اهمیت بالایی برخوردار است.
شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت و خرید از طریق راههای ارتباطی موجود در قسمت تماس با ما، با مشاوین فروش شرکت به صورت مستقیم در ارتباط باشید. شرکت تارا مدرن طب تجهیز نیازهای شما را در سریعترین زمان ممکن، با نازلترین قیمت بازار فراهم میکند.