آسپارتام یک شیرین‌کننده مصنوعی است که در مواد غذایی و نوشابه‌ها به‌جای شکر استفاده می‌شود. این ماده شیرین‌کننده مصنوعی کم کالری است که خیلی شیرین‌تر از شکر نیز می‌باشد و به دلیل برخی ویژگی‌های مطلوب در صنعت داروسازی و غذایی کاربرد دارد. این ماده که به E951 معروف است و نام مخفف آن نیز APM است، جزء شیرین‌کننده‌های قوی همچون سوکرالوز و نئوتام به‌حساب می‌آید. قدرت شیرین‌کنندگی آن 150 تا 200 برابر بیشتر از قند است و به‌سختی تولید انرژی می‌کند. این ماده از نظر طعم و عطر بسیار شبیه قند طبیعی است و بیشتر از سایر شیرین‌کننده‌ها با ویژگی‌های قند تطابق دارد.
تاریخچه آسپارتام
برای اولین‌بار این ماده در سال 1965 به‌عنوان یک شیرین‌کننده جدید کشف شد و همچنین نخستین‌بار در سال 1974 اجازه ورود به بازارهای آمریکا را کسب کرد. اما بعد از چند ماه این مجوز به دلیل کامل نبودن تحقیقات درباره اثرات آن روی مغز و احتمال ایجاد سرطان مغز به حالت تعلیق در آمد. ارزیابی و تحقیقات جدید در این زمینه باعث شد که مجوز استفاده از آسپارتام در مواد غذایی جامد در سال 1981 و برای استفاده در نوشیدنی در سال 1983 صادر شود. به‌صورت رسمی در سال 1996 این ماده به‌عنوان شیرین‌کننده مصنوعی شناخته شد.
از آن زمان تاکنون تحقیقات زیادی در مورد این ماده و تأثیرات آن منتشر شده و مقدار دوز مجاز مصرف روزانه 40 میلی‌گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن در نظر گرفته شده است. در حال حاضر APM از نظر حجم مصرفی سومین قند مصرفی بعد از ساخارین و سیکلامات در صنایع غذایی است. این در حالی است که مصرف سیکلامات ممنوع شده و ساخارین هم از نظر طعم و ایمنی مورد تأیید نیست بنابراین آسپارتام یک جایگزین خوش طعم و ایمن‌تر است.
نحوه خرید آسپارتام
در حال حاضر شرکت تارا طب به عنوان یکی از تامین کنندگان مواد شیمیایی و تجهیزات آزمایشگاهی در کشور است که طیف گسترده ای از مواد شیمیایی برندهای معتبر را با نازلترین قیمت در اختیار تولیدکنندگان قرار می دهد. شما می توانید جهت کسب اطلاعات بیشتر، استعلام قیمت و خرید از طریق ره های ارتباطی موجود در قسمت تماس با ما، به صورت مستقیم با مشاورین فروش شرکت در ارتباط باشید.
شناخت بیشتر آسپارتام
Aspartame یک متیل استر دی پپتید است که بدون اضافه‌کردن کالری قابل‌ملاحظه باعث شیرین شدن مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌شود. آشناترین کاربرد آن برای عموم در آدامس‌ها است. اغلب این ماده را با دیگر شیرین‌کننده‌ها مانند آسه سولفام پتاسیم برای ایجاد طعم شبیه قند ترکیب می‌کنند. این ترکیب در شرایط شدیداً قلیایی یا اسیدی هیدرولیز شده و به اسید آسپارتیک، متانول و فنیل آلانین تجزیه می‌شود. دما، زمان و PH بر پایداری آسپارتام مؤثر است. این ماده برای پخت با دمای بالا مناسب نیست زیرا در دما و PH بالا به اسیدهای آمینه سازنده خود تجزیه می‌شود. البته می‌توان برای رفع این مشکل از چربی‌ها یا مالتودکسترین برای پوشش آن استفاده کرد.
این ماده با نام‌های تجاری equal و nutrasweet به فروش می‌رسد. آسپارتام از دو آمینواسید، فنیل آلانین و اسیدآسپارتیک تشکیل شده است. فنیل آلانین اسیدآمینه ضروری برای بدن است که از طریق غذاها دریافت می‌شود. اسید آسپارتیک توسط بدن انسان ساخته می‌شود. هنگام هضم این ماده در بدن، بخشی از آن به متانول تجزیه می‌شود. در اینجا لازم است بدانید که مصرف برخی مواد غذایی مانند میوه، آبمیوه، سبزیجات و نوشیدنی‌ها نیز حاوی یا منجر به تولید متانول می‌شود؛ بنابراین متانول در مقادیر زیاد می‌تواند خطرناک باشد، همچنین وجود متانول آزاد در مقادیر کم نیز خطرات زیادی را به دلیل جذب سریع به بار می‌آورد. زیرا متانول آزاد به دلیل شکسته شدن و تبدیل به فرمالدهید می‌تواند عامل سرطان‌زا باشد.
توجه:
این ماده در محصولات مجازی که مورداستفاده قرار می‌گیرد نمی‌تواند خطرناک باشد و فقط در صورت حرارت دادن می‌تواند متانول آزاد تولید کند.
روش تولید آسپارتام
همان‌طور که گفته شد این ماده حاصل ترکیب آمینواسیدهای آسپارتیک اسید و فنیل آلانین است که به‌صورت طبیعی اتفاق می‌افتد. آمینواسیدها منبع اصلی سنتز پروتئین در موجودات زنده هستند. آسپارتیک اسید ماده‌ای بدون طعم و فنیل آلانین هم طعم تلخی دارد اما ترکیب این دو باهم ماده‌ای تولید می‌کند که 200 برابر شیرین‌تر از قند است. این ماده در صنعت با استفاده از باکتری‌های Brevibacterium flavum و Corynebacterium glutamicum از طریق تخمیر مستقیم اسیدهای آمینه -L آسپارتیک اسید و -L فنیل آلانین تولید می‌شود. با کشت خالص باکتری‌ها فرایند تخمیر آغاز می‌شود و در صورت وجود مواد مغذی به‌سرعت ادامه پیدا می‌کند. هنگامی که به‌اندازه کافی آمینو اسیدها تولید شدند فرایندهای جداسازی و خالص‌سازی انجام می‌شود و در نهایت آسپارتام با ایجاد تغییرات لازم تولید می‌شود.
کاربرد آسپارتام در صنایع غذایی
آسپارتام یک پودر کریستالی بی بو، سفید و حلال در آب است. معمولاً با ترکیب 3 به 1 با آس سولفام استفاده می‌شود. این ماده طعم فلزی یا تلخ دارد که در سایر شیرین‌کننده‌های مصنوعی گزارش شده است. این ترکیب تمایل زیادی به واکنش با سایر طعم‌دهنده‌های غذایی دارد به همین دلیل نمی‌تواند به‌صورت کامل جایگزین قند شود. در صورت استفاده در غذاهای پخته شده، آب‌نبات و سایر محصولات، دستور تهیه آنها باید اصلاح شود، زیرا همان‌طور که گفته شد این ماده نباید تحت دما و حرارت بالا قرار بگیرد.
این ماده در محصولات اسیدی پایدار است. اما زمانی که مواد غذایی گرم شوند تجزیه شده و طعم شیرین خود را از دست می‌دهد؛ بنابراین به‌صورت عمده در نوشابه‌های رژیمی، آدامس، پودرهای شربت، ژله، غلات صبحانه، پودینگ، محصولات لبنی و دسرهای خشک کاربرد دارد. یکی از مهم‌ترین موارد کاربرد این ماده در صنایع غذایی، ایجاد ثبات بیشتر، بهبود طعم و رنگ و بافت و افزایش زمان ذخیره‌سازی است. لازم به ذکر است که نه‌تنها در صنایع غذایی بلکه در صنایع دارویی و کشاورزی هم از این تکنیک برای کنترل رهاسازی دارو استفاده می‌شود.
به دلیل ناپایداری این ماده استفاده از آن در صنایع غذایی محدود است. آسپارتام به‌صورت جامد پایدار است اما در حالت محلول تجزیه می‌شود، مخصوصاً در دماهای بالا یا مقادیر PH بالای 6 پایداری خود را از دست می‌دهد. ساختار این ماده به آن اجازه می‌دهد تا به فلزات متصل شود و همچنین می‌تواند فلزات سنگین را از نوشیدنی، غذا و بسته‌بندی کیلیت کند. بیش از 30 سال است که در سراسر جهان در بیش از 6000 محصول غذایی و نوشیدنی، از آدامس و نوشیدنی‌های گازدار گرفته تا آب‌نبات، ماست، دسر، ژلاتین و قطره‌های سرفه بدون قند توسط مصرف‌کنندگان استفاده می‌شود.
تاثیر آسپارتام بر بدن
باتوجه‌به اینکه میزان شیرین‌کنندگی آسپارتام حدود 200 برابر بیشتر از قند است و مقدار مصرف آن نسبت به ساکاروز برای رسیدن به شیرینی مطلوب کمتر است، پژوهش‌های بسیاری در زمینه بررسی تأثیر این ماده بر کاهش یا افزایش مصرف غذا انجام شده است. برخی تحقیقات نشان می‌دهند که این ترکیب سبب ایجاد حس سیری در انسان می‌شود و بنابراین با مصرف کمتر خوراکی‌ها، به‌صورت غیرمستقیم تأثیری کلی بر کنترل وزن دارد. اما برخی تحقیقات دیگر نیز نشان می‌دهند که با مصرف این ماده مخصوصاً آسپارتام موجود در نوشیدنی‌ها به دلیل طعم شیرین، اشتها را تحریک می‌کنند و افزایش میل به مصرف خوراکی باعث افزایش وزن و چاقی می‌شوند.
همچنین تحقیقاتی به‌منظور تأثیر این ترکیب برای تسکین درد، اثر ضد سرطانی و کاهش تب بر روی حیوانات انجام شده است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که این ماده تأثیر ضد درد و ضد تب به‌عنوان عامل درمانی دارد. این ترکیب شیمیایی به‌عنوان دارو شناخته نمی‌شود بلکه یک شیرین‌کننده است که به جهت کاهش مصرف کالری به کار می‌رود. کسانی که دیابت دارند می‌توانند بدون نگرانی از افزایش قند خون از این ماده استفاده کنند، زیرا بدون هیچ تغییری از بدن دفع شده و باعث افزایش قند خون نمی‌شود.
میزان کالری آسپارتام
میزان کالری موجود در این ماده در هر گرم 4 کالری است. به دلیل اینکه شیرین‌تر از شکر است در مقادیر خیلی کم استفاده می‌شود؛ بنابراین تقریباً هیچ کالری ای به محصولات غذایی اضافه نمی‌کند، در نتیجه وقتی که این ماده جایگزین شیرین‌کننده‌های دارای کالری می‌شود، کالری کلی محصولات غذایی به مقدار چشمگیر کاهش می‌یابد.
عوارض احتمالی آسپارتام
افرادی که مبتلا به بیماری فنیل کتونوری(PKU) هستند به‌ویژه کودکان، باید مراقب مصرف فنیل آلانین خود باشند. تا زمانی که کمتر از دوز توصیه شده آن را مصرف کنید هیچ محدودیتی وجود ندارد. نوشابه‌هایی که با این ماده شیرین شده‌اند ممکن است حداکثر 0.6 گرم در لیتر داشته باشند. با این ترتیب یک فرد با وزن 60 کیلوگرم می‌تواند در روز 4 لیتر نوشابه حاوی آسپارتام بنوشد. مطالعاتی در خصوص رابطه مستقیم مصرف APM و ابتلا به سرطان صورت‌گرفته و برخی از این مطالعات در رسانه‌ها منتشر شده‌اند که سبب شده تا مصرف‌کنندگان در مورد این ماده مردد باشند. درصورتی‌که همه این مطالعات شامل قرارگرفتن به‌صورت مادام‌العمر و روزانه با دوزهای حداکثر 8 گرم به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن است. این دوز که به بزرگسالان نسبت داده می‌شود، حدوداً معادل 2400 قوطی نوشابه حاوی این قند مصنوعی است.
سخن پایانی
از نظر FDA استفاده از آسپارتام به‌عنوان شیرین‌کننده مصنوعی برای انسان بی‌خطر و ایمن است. تنها نگرانی ناشی از مصرف این ماده ناشی از این است که در حین پردازش در بدن به متانول تبدیل می‌شود. متانول آزاد در برخی از غذاها وجود دارد و همچنین هنگام حرارت دیدن این ماده نیز تولید و سپس به فرمالدئید تبدیل می‌شود که ماده نوروتوکسین و سرطان‌زاست. اما پژوهشگران معتقدند که با مصرف آسپارتام بدن به حداکثر میزان سمی متانول نخواهد رسید و بنابراین عوارضی برای سلامتی نخواهد داشت. البته در سال‌های اخیر همین حرف و حدیث‌ها در مورد این ماده و به دلیل دسترس بودن شیرین‌کننده‌های طبیعی مانند استویا سبب کاهش مصرف آن در صنایع غذایی شده است.
شرکت تارا مدرن طب تجهیز بابیش از ده سال سابقه فعالیت در زمینه واردات و تامین مواد اولیه، برندهای روز دنیا را با نازلترین قیمت بازار در اختیار شما قرار می‌دهد. شما می توانید از طریق راه های ازتباطی موجود در سایت به صورت مستقیم با مشاورین فروش جهت استعلام قیمت و خرید در ارتباط باشید.